Գլխավոր » 2010 » Հունվար » 13 » «Երկրաշարժ».Հաջողված բեմադրություն

14:09

«Երկրաշարժ».Հաջողված բեմադրություն

Սպիտակյան երկրաշարժի 20-րդ տարելիցի առթիվ Երևանի օպերային թատրոնում բեմադրվեց Ավետ Տերտերյանի «Երկրաշարժ» օպերան (ռեժիսոր` Լ.Իվանյան, դիրիժոր` Ռ.Ասատրյան): Ճիշտ է, օպերայի բեմադրությունը իրարանցում չառաջացրեց մայրաքաղաքի մշակութային կյանքում, սակայն Ավետ Տերտերյանի այս գործն արդեն 2-րդ տարին հաջողությամբ ներկայացվում է մեր օպերային թատրոնի բեմում: Ամենից առաջ դա պայմանավորված է ռեժիսորական լուծումների թարմությամբ:

Տերտերյանի`Հենրիխ ֆոն Կլեյստի «Երկրաշարժը Չիլիում» ստեղծագործության հիման վրա գրված օպերան շատ արդիական է մեր իրականության համար` հաշվի առնելով որոշակի ռեժիսորական շեշտադրումներ և բեմադրության խորհրդանշական լեզուն ամբողջությամբ: Օպերայի սյուժեն կառուցված է կոնֆլիկտի վրա` բնության ուժերի և մարդկային բարոյական չափանիշերի միջև:

Միմյանց հետ ոչ եկեղեցու օրենքներով կապված սիրահար զույգի նկատմամբ մահապատիժ կիրառելու ժամանակ տեղի է ունենում երկրաշարժ, որն, ասես, հավասարեցնում, նույն հարթության վրա է դնում մեղսագործներին և անմեղներին: Դա երկու աշխարհների բախում է, գլոբալ իմաստով` երկու սկզբի: Դեկորացիաներն այդ գաղափարը դարձնում են ընկալելի հանդիսատեսի համար: Հետին պլանում մեծ էկրանի վրա պատկերվող կադրերը թեմաներ են արծարծում Աստվածաշնչից` հիշեցնելով մեզ հավերժական և անփոփոխ արժեքների մասին: Դա սիրահարների սիմվոլն է: Կրոնական ֆանատիկոսների կերպարները շատ ճշգրիտ ռեժիսորական քայլով ներկայացված են արխայիկ ծիսական պարերի տեսքով: Մեկ ակնթարթում տեղի է ունենում երկրաշարժը` յուրատեսակ անցում, բեկում և, որպես հետևանք, արժեքների վերագնահատում:

Գալիս է երանության և երջանկության ժամանակը, որը օպերայի երաժշտական դրամատուրգիայում ներկայացված է շատ փոքրիկ կտորով: Դրանում ճշգրիտ կերպով ամփոփվում է որոշակի գաղափարական ուղղվածություն: Այդ անսահման երջանկության պահն ասում է այն մասին, որ մարդն անձնազոհ սիրո ուժով ընդունակ է դարձնելու աշխարհն ավելի լավը, ավելի մաքուր և ավելի բարի:

Ներկայացման մեջ ուշագրավ է եկեղեցու կերպարը, բայց` այլասերված եկեղեցու, որը դավաճանել է իրեն, իր գաղափարներին, եկեղեցու, որը հակադրված է սիրահարների անբիծ սիրուն: Եկեղեցու կերպարը ներկայացված է գոթական երկու գագաթների տեսքով, որոնք հիշեցնում են բիբլիական Արարատը` միայն թե` Թուրքիայի կողմից: Սա ոչ այլ ինչ է, քան` պարզորոշ ակնարկ մեր իրականությանը: Սակայն , այդ երանությունը երկար չի տևում: Ամբոխից ինչ-որ մեկը հիշեցնում է մինչև երկրաշարժը ծավալվող իրադարձության` մահապատժի մասին: Սիրահարների համար սկսվում է տանջանքների մի նոր էտապ: Աղջիկը, որ իր մեջ ամփոփում է ժամանակի բոլոր առաջադեմ անձանց, որոնք չեն հասկացվել, արտաքսվել են հասարակությունից, ենթարկվում է սարսափելի ծաղրի և խոշտանգումների, այլ խոսքով` տանջալից մահվան: Զոհաբերության թեման այստեղ ներկայացված է կարմիր, ավելի ճիշտ` արյունոտ թաշկինակներով, որոնք դուրս են մղում դեպի բեմեզր 3 սպիտակ թաշկինակ` սուրբ երրորդության խորհրդանիշը …

«Երկրաշարժը» օպերայի բեմադրությունը նշանակալի քայլ է դեպի առաջ` հաշվի առնելով այն, որ մեր օպերային թատրոնի խաղացանկի վիճակը, մեղմ ասած, բավականին անմխիթար է: Այս ներկայացումն առանձնանում է մյուսներից նախ և առաջ բեմադրիչ ռեժիսորի` Լևոն Իվանյանի ռեժիսորական յուրահատուկ և նոր լուծումների շնորհիվ, ինչպես նաև երգիչների քիչ թե շատ գրագետ ընտրությամբ: Մասնավորապես պետք է նշել Ալ.Սպենդիարյանի անվան Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի մեներգչուհի, սոպրանո Արծվիկ Դեմուրչյանին և տենոր Արմեն Զաքյանին, որոնք մարմնավորեցին գլխավոր հերոսներին: Երգչուհու կերպարն առանձնացավ խորաթափանցությամբ: Անհրաժեշտ է առանձնացնել նաև դիրիժորին` Ռուբեն Ասատրյանին, թեկուզև այն բանի համար, որ հանձն է առել ղեկավարելու այս օպերայի բավականին բարդ պարտիտուրան, որն իրենից ներկայացնում է ալեատորիկա:

Կանաչ ճանապարհ մաղթելով Ավետ Տերտերյանի «Երկրաշարժ» օպերային` հույս ունեմ, որ առաջիկայում ականատեսը կլինենք նման հաջողված այլ ներկայացումների, որոնք իրենց արժանի տեղը կգրավեն մեր թատրոնի խաղացանկում` հարստացնելով այն: